استان بوشهر از استان‌های جنوبی ایران است که در حاشیه خلیج فارس قرار دارد. این استان با مساحتی حدود 22،742 کیلومتر مربّع هفدهمین استان کشور از حیث مساحت بوده و جمعیّتی برابر با 1،163،396 نفر (بنابر سرشماری سال 1395) دارد. استان بوشهر بر ۲۷ درجه و 19 دقیقه تا 30 درجه و 16 دقیقه عرض شمالی و ۵۰ درجه و 1 دقیقه تا ۵۲ درجه و 59 دقیقه طول شرقی از نصف‌النهار گرینویچ قرار دارد. این استان از شمال به استان خوزستان و قسمتی از کهکیلویه و بویراحمد، از جنوب به خلیج فارس و قسمتی از استان هرمزگان، از شرق به استان فارس و از غرب به خلیج فارس محدود است. استان بوشهر با خلیج فارس بیش از 700 کیلومتر مرز دریایی دارد و از اهمیّت راهبردی و اقتصادی برخوردار است.این استان یکی از استان‌های مهّم جنوبی کشور ما است که از طریق خلیج فارس برای واردات و صادرات اهمّیّت دارد. منابع عظیم نفتی و گاز، نیروگاه اتمی بوشهر، خط مواصلاتی صادراتی و... از جمله مهمترین دارایی های استان بوشهر بوده که این استان را به یا منطقه استرات‍ژیک تبدیل کرده است.

جمعیّت

جمعیّت و پراکندگی: استان بوشهر براساس سر شماری سال 1395 بالغ بر 1،163،396  نفر جمعیّت دارد که ازاین تعداد 620،722 نفر مرد و 542،674 نفر زن هستند. تعداد خانوارهای بوشهری 321،826 بوده که از این تعداد جمعیت، 72 درصد در نقاط شهری و بقیه در نقاط روستایی سکونت داشته وکمتراز یک درصد آنان غیر ساکن هستند. استان بوشهر در سال 95 حدود 1،46% جمعیت کشور را به خود اختصاص داده است. در این استان در مقابل هر ۱۰۰ زن 114 نفر مرد وجود دارد. بر اساس آمار ماخوذه در سال 95 89،2 درصد از بوشهری ها باسواد شناسایی شده که از این حیث بیش ترین افزایش میزان باسواد در بازه زمانی سالهای  1385 تا 1395 مربوط به این استان می باشد. نرخ رشد جمعیت در استان به طور سالانه 2،41 درصد بوده که از این زاویه نیز دومین استان کشور می باشد.

مهاجرت

منطقه بوشهر به لحاظ موقعیت سوق الجیشی و وجود شرکت‌های بزرگ نفتی واجرای طرح‌های صنعتی بزرگ مانند نیروگاه اتمی بوشهر و کشتی سازی، نیروی انسانی فعال استان‌های مجاور و مناطق دیگر را به خود جذب کرده‌است. درداخل منطقه نیز جابجایی جمعیّت افزایش یافته‌است، زیرا به علّت کمبود امکانات کشاورزی به ویژه کمبود آب و زمینهای مورد نیاز و نبودن امکانات رفاهی و نیز پایین بودن سطح درآمد کشاورزان، مهاجرت روستاییان به شهرهای استان شدت گرفته‌است. به علّت نزدیک بودن این استان به شیخ نشینهای خلیج فارس، عدّه‌ای از اهالی منطقه، برای کار و امرار معاش به کشورهای واقع در کرانه خلیج فارس ودریای عمان مهاجرت کرده‌اند.

 

نژاد و گروه‌ها

با توجه به کشفیات باستان شناسی و مدارک مکتوب تاریخی، معلوم گردیده‌است که بخش‌های گوناگون ایران از جمله استان بوشهر سکونتگاه نژادها و گروههای گوناگونی بوده‌است. پیش از ورود و استقرار آریاییان در منطقه بوشهر، نژادهادی بومی دراین سامان می‌زیسته‌اند و مدارکی که از عصر حجر، کاکولیتیک و برنز (مفرغ) قدیم باقی مانده‌است بر این قضیه گــواهی می‌دهد که علاوه بر نژاد مدیترانه‌ای، نژادهای دیگر مانند :دراویدی، سیاه پوست، سامی، عیلامی، سومری، نوردیک، عرب، لر و بهبهانی درسرزمین بوشهرسکونت داشته‌اند و یا به مرور به این منطقه مهاجرت کرده‌اند و فرهنگهای متفاوتی درآنجا با هم اختلاط یافته‌است.

زبان و گویشها

بیشتر مردم استان بوشهر به زبان فارسی وبا گویش محلی بوشهری تکلم می‌کنند. لهجه‌ها در روستاها بیشتر از شهرها تنوع دارد. برخی از اهالی جزیره شیف و بنادر کنگان و عسلویه نیز به زبان عربی صحبت می‌کنند. فارسی در منطقه بوشهر با گویشهای بردستانی، گویش دشتی، گویش تنگستانی و گویش کازرونی و گویش اچمی گفتگو می‌شود. مردم سواحل خلیج فارس و جزایر آن به گویشی صحبت می‌کنند که رگه‌هایی از گویشها و زبانهای شبانکاره ای، بلوچی، کردی، ترکمنی و برخی واژه‌های انگلیسی، هلندی، پرتقالی، هندی و عربی را داراست ولی استخوان بندی و ریشه آن فارسی است.مردم شهرستان‌های شمالی استان مانند دیلم، گناوه و دشتستان عمدتا به گویش لری و مردم شهرستان‌های جنوبی مانند جم و قسمت‌هایی از کنگان و دیر نیز به فارسی لهجه دار صحبت می‌کنند.

دین

بیشتر اهالی استان را پیروان اسلام تشکیل می‌دهند(اعم از شیعه یا سنی).ضمن این که گروه‌هایی چند از اقلیت‌های دینی زرتشتی، مسیحی و یهودی نیز در این استان زندگی می‌کنند.البته اقلیت‌های موجود دراین منطقه عمدتا از افراد مهاجری هستند که بر حسب ضرورت شغلی در این نقاط(بیشتر در بوشهر، جم و عسلویه) مسکن گزیده‌اند.اهل سنت بوشهر نیز بیشتر در قسمت‌های جنوبی استان زندگی می‌کنند(به ویژه در شهرستان کنگان).

بوشهر و صنایع

بوشهر، پیش از بسیاری از شهرهای مهم ایران دارای صنایع جدیدی از قبیل یخسازی و برق بوده ‌است. مردم بوشهر از اولین ایرانیانی بودند که با مجله و روزنامه آشنا شدند. یکی از نخستین شهرهایی که کارخانه چاپ سنگی را وارد کرد، بوشهر بود; از همین رو در بوشهر روزنامه‌های زیادی همچون «مظفری»، «خلیج ایران» و «ندای جنوب» به چاپ و نشر می‌رسید.

هم اکنون استان بوشهر با توجّه به موقعیت استراتژیک خود و داشتن منابع و صنایع مختلفی نظیر نفت و گاز، بویژه میدان گازی پارس جنوبی در عسلویه وکنگان به عنوان بزرگ‌ترین منبع مستقل گازی در جهان و وجودپالایشگاه عظیم گاز در جم و نیز دارا بودن یکی از مهم ترین ترمینال‌های صادرات نفت خام جهان در جزیره خارک و همچنین اجرای طرح‌های کلان صنعتی از قبیل نیروگاه اتمی بوشهر، کشتی سازی و مانند اینها، انتظار می‌رود در آینده‌ای نزدیک، سیمای خود را به ‌عنوان یکی از مناطق مهم صنعتی و اقتصادی جهان تغییر دهد.

موقعیت اقتصادی

اقتصاد استان به بخش‌های کشاورزی، دامداری، شیلات و تا حدودی به صنعت متکی است. این استان از نظر تولید خرما یکی از استانهای مهم کشور می‌باشد علاوه بر این صید ماهی یکی از مهمترین فعالیتهای اقتصادی مردم این استان را تشکیل می‌دهد. صنایع این استان نیز به دو بخش صنایع دستی و ماشینی تقسیم می‌شوند و مهمترین آنها را صنایع کشتی و لنج سازی، توربافی، کوزه، سفال و... تشکیل می‌دهد. به غیر از شرکت ملی صنایع دریایی و نیروگاه اتمی مالکیت صنایع استان عمدتاً به بخش خصوصی تعلق دارد.بوشهر گاز: سایت جامع گاز استان بوشهر - آخرین خبرهای گاز و صنعت گاز در بوشهر

جغرافیا و تقسیمات کشوری

استان بوشهر با مساحتی در حدود 22،742 کیلومتر مربع بین ۲۷ درجه و ۱۴ دقیقه تا ۳۰ درجه و۱۶ دقیقه عرض شمالی و ۵۰ درجه و ۶ دقیقه تا ۵۲ درجه و ۵۸ دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ و در جنوب ایران واقع گردیده‌است. این استان، از شمال به استان خوزستان و قسمتی از استان کهلیکویه و بویراحمد، از جنوب و مغرب به خلیج فارس و قسمتی از استان هرمزگان و از شرق به استان فارس محدود می‌گردد.
 استان بوشهر دارای شهرستان به نام‌های بوشهر، تنگستان، دشتستان، دشتی، دیر، کنگان، گنـاوه، جم، دیلم و بندر عسلویه، 37شهر، 24 بخش، 46 دهستان و 910 آبادی است.

استان بوشهر
مرکز	بوشهر
شهرستان‌ها	بوشهر • تنگستان • جم • دشتستان • دشتی • دیر • دیلم • کنگان •گناوه  •بندرعسلویه
شهرها	آب‌پخش • آبدان • امام حسن • اهرم • برازجان • بردخون •  بندر بوشهر •بندر دیر بندردیلم • بندر ریگ • بندر کنگان • بندر گناوه • تنگ ارم • جم •چغادک خارک • خورموج • دالکی • دلوار • ریز • سعدآباد• شبانکاره •طاهری • کاکی • کلمه • نخل تقی • وحدتیه • شهر جدید عالی شهر
جاهای دیدنی	آب‌انبار قوام • آتشکده خورموج • دژ برازجان • سیراف • شهرباستانی ریشهر • غار چهل‌خانه • کاخ هخامنشی بردک‌سیاه • مدرسه سعادت مظفری • موزه رییسعلی دلواری • موزه مردم‌شناسی بوشهر